Fruktoz İçeren Gazlı İçeceklerin Sağlığa Etkisi! Yüzde 50 Oranıyla Dikkat Çekiyor!
Türkiye'de gazlı içeceklerde fruktoz oranı, Avrupa ülkelerinin ortalamasının neredeyse dört katı. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, şekerli içecek ve yiyecekler için yeni bir düzenlemenin yolda olduğunu duyurdu. Fruktozun sağlık üzerindeki etkileri neler?
Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, Türkiye'de tüketilen şekerli ve gazlı içeceklerdeki fruktoz seviyesinin Avrupa standartlarına oranla yaklaşık dört kat daha fazla olduğunu ifade ederek, bu durumla ilgili gazlı içecekler ve tüm şekerli gıdalar üzerine yeni düzenlemelerin gündemde olduğunu açıkladı. Memişoğlu, ürünlerde fruktoz şurubunun kullanımının kısıtlanacağını belirtti.
Uzmanlar, aşırı miktarda fruktoz alımının sağlık sistemine ciddi bir ekonomik ve sağlık yükü getirdiğini ve toplumda olumsuz etkiler yarattığını vurguluyor. Kronik fruktoz tüketiminin, insulin direnci, obezite, karaciğer hastalıkları ve diyabet gibi pek çok sağlık sorununa yol açtığı bildiriliyor.
Habertürk'ten Demet Demirkır'a demeç veren Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Mehmet Emin Güneş, fruktozun doğal olarak meyvelerde, balda ve bazı sebzelerde bulunan basit bir şeker türü olduğunu ifade ederek, "Altı karbon atomundan oluşan monosakkarittir ve glikozla birlikte sofra şekerinin disakkaritini oluşturur. İşlenmiş gıdalarda yaygın olarak kullanılan mısır şurubunun da bir bileşenidir. Fruktoz tatlı, kristal yapıda ve kokusuzdur." dedi.
Paketli Gıdalarda Fruktoz Oranı Yüksek
Prof. Dr. Güneş, fruktozun en belirgin özelliğinin karaciğerde metabolize edilmesi ve insüline ihtiyaç duymadan doğrudan hücre içine alınması olduğunu belirtti. "Doğal şekerlerden çok daha yüksek çözünürlüğe sahiptir. Doğal kaynaklar içinde en fazla elma, armut, üzüm, mango, kavun ve karpuzda bulunur. Ayrıca kuru meyveler gibi bazı sebzeler de fruktoz bakımından zengindir. Ancak sağlıksız kaynaklarda, gazlı içeceklerde, hazır meyve sularında, tatlılarda, keklerde, bisküvilerde, gofretlerde, hazır soslarda ve meyve aromalı yoğurtlarda yüksek miktarda fruktoz bulunmaktadır. Yüksek fruktozlu mısır şurubu, en yüksek fruktoz içeriğine sahip olan kaynaktır." şeklinde konuştu.
Bazı İçeceklerde Fruktoz Oranı Yüzde 50’yi Buluyor
Prof. Dr. Güneş, 1 kutu (330 ml) gazlı içeceğin yaklaşık 25 gram fruktoz içerdiğini, ortalama bir elmada ise 7-8 gram bulunduğunu belirtti.
Güneş, "Sağlık Bakanımız Kemal Memişoğlu'nun da vurguladığı gibi, bazı gazlı içeceklerde fruktoz oranı yüzde 50’ye kadar çıkmaktadır." ifadelerini kullandı.
Aşırı Fruktoz Tüketiminin Yarattığı Sağlık Sorunları
Prof. Dr. Güneş, fruktoz tüketiminin aşırı olmasının çeşitli sağlık problemlerine neden olduğunu vurgulayarak, "Özellikle yüksek fruktozlu mısır şurubu, insülin direncine neden olur. Bunun sonucunda karaciğerde metabolize olup trigliserid üretimini artırır ve karaciğer yağlanmasına yol açar. Fruktoz, karaciğerde trigliseride dönüştüğü için kan yağlarının artmasına neden olur ve metabolik sendroma zemin hazırlar." dedi.
Prof. Dr. Mehmet Emin Güneş, "İnsülin direnci ve tip 2 diyabet, günümüzde ülkemizde de önemli bir halk sağlığı sorunu olarak karşımıza çıkmaktadır." diyerek şöyle devam etti:
"Fruktoz, insülin salınımını direkt olarak etkilemese de zamanla insülin direncine yol açar ve aşırı yeme isteğiyle birlikte obeziteye neden olabilir. Aynı zamanda ürik asit üretimini artırarak gut hastalığı ataklarını sıklaştırabilir. Tüm bu faktörler neticesinde, insülin direnci, yükselen kan yağ düzeyleri ve obezite, kalp ve damar hastalıkları için risk oluşturur."
Meyvelerdeki Fruktoz Zararlı Mı?
Doğal kaynaklardan alınan fruktozun, meyve içindeki lifler ve antioksidanlar sayesinde sağlık açısından büyük bir tehlike oluşturmadığını dile getiren Prof. Dr. Güneş, "Doğal kaynaklardan, yani meyve ve sebze yoluyla alınan fruktoz miktarı günlük 40-50 gramı geçmiyorsa sorun teşkil etmez. Ancak asıl problem, işlenmiş gıdalardaki ve şekerli-gazlı içeceklerdeki fruktozdur. İşlenmiş besinlerden günde 50 gramdan fazla fruktoz alımı sağlık sorunlarına yol açabilir. Ideal olarak serbest şeker alımının günlük kalori miktarının yüzde 5’inin altında olması gerekmektedir. Mısır şurubuyla tatlandırılmış ürünlerde 20-30 gram fruktozdan fazlası sağlığı tehdit eder." açıklamasını yaptı.
Baldaki Fruktoz Hakkında Endişe Mi Duymalıyız?
Baldaki fruktozun sağlık üzerindeki etkileri konusunda da bilgi veren Prof. Dr. Güneş, "Bal, antioksidan ve antibakteriyel özellikleriyle besin değeri oldukça zengin bir gıdadır. Baldaki fruktoz, doğal olduğundan işlenmiş fruktozdan ayrılır. Bu nedenle, aşırıya kaçmadığı sürece zararlı olarak değerlendirilmez. Günlük önerilen miktar ise bir yemek kaşığı kadardır." ifadelerini kullandı.
